پرورش توام ماهی ، احشام و ماکیان دارای سابقه طولانی بوده و اردک بهترین گونه ای است که با ماهی پرورش داده می‌شود ودلیل این عمومیت همزیست بودن اردک و ماهی است ، اردک هم درمحیط آبی و هم در خشکی زندگی می‌کند . پرورش توام ماهی و اردک درآسیا نیز دارای سابقه طولانی است .
مزایای پرورش توام اردک وماهی
حداکثر استفاده از کود اردک در استخر پرورش ماهی
دفع موجودات مضر رقیب برای ماهیها توسط اردک
اکسیژن دهی به طور طبیعی و یکنواخت
استفاده بهینه از داخل و سطح استخر پرورش ماهی
بهره بری بیشتراز منابع یکسان
تاسیسات لازم برای پرورش اردک
تاسیسات لازم برای پرورش جوجه اردک از سن یک روزگی :
با توجه به نیاز جوجه اردک به دمای مناسب برای رشد و هوای سالم که از حیاتی‌ترین عوامل رشد جوجه اردکها می‌باشد دقت در تنظیم حرارت و تهویه سالن نیاز به تاسیسات خاص دارد و همچنین مدیریت دقیق سالن را می‌طلبد . دمای مناسب برای رشد جوجه اردکها از 32 –30 درجه سانتی گراد از یکروزگی آغاز شده و به ازای هر هفته 2 درجه سانتی گراد کاهش دما خواهیم داشت .
نکاتی چند در مورد طراحی سالن:
- زاویه سالن باید در جهت شرق به غرب طراحی بشود.
- سقف سالن در صورت امکان عایق بندی باشد.
- در صورتی که تهویه روی دیوار قرار گرفته باشد، نباید روبروی پنجره واقع بشود .
- در صورتی که در کنار تهویه پنجره واقع بشود، در هیچ زمان نباید باز بشود .
- بهترین روش نصب تهویه در سالنهای باز و نیمه باز در وسط سالن و بر روی سقف می‌باشد تعداد تهویه باید توسط کارشناس محاسبه شود ، اما بطور تقریبی به ازای هر 1000 قطعه 1 تهویه در نظر گرفته می‌شود .
- مساحت کل پنجره‌ها باید 1/0 کف سالن باشد .
- به ازای هر 7 قطعه اردک بالغ یک متر مربع فضا در نظر گرفته می‌شود . در صورتیکه برنامه‌ریزی رشد جوجه اردک یکماهه باشد می‌توان به ازای هر متر 20 قطعه در نظر گرفت . هر چه تعداد قطعه در هر متر بالاتر برود تهویه سالن باید دقیقتر صورت گیرد .
- بطور معمول درب کوچکی برای رفت و آمد کارگر در نظر گرفته می‌شود که باید حتماً ضدعفونی کفش و پاها صورت گیرد .
- باید برای داخل سالن دمپائی جدا در نظر گرفته شود .
- پنجره‌ها باید توری داشته باشند و به پرده یا نایلون قابل حرکت مجهز باشند . روش نصب نیاز به تجربه عملی دارد .
عملیات قبل از ورود جوجه اردکها:
- تخلیه بستر سالن و دور کردن بستر از محل پرورش جوجه اردکها .
- شتسشوی کامل سطوح با آب پرفشار که به این منظور می‌توان از سمپاشهای قوی استفاده کرد . لازم بذکر است که در هیچ کجای سالن نباید فضولات دوره قبل باقی مانده باشد .
- ضد عفونی با ضدعفونی کننده‌های رایج ، باید توجه داشت در زمان ضدعفونی باید سالن گرم بوده و منافذ بسته باشد .
- بعد از خشک شدن سالن کف سالن و تا یک متر از دیواره‌ها توسط شعله افکن ، شعله داده می‌شود .
- بعد از شعله دادن ، و تا یک متر از دیواره‌ها و کف سالن را آب‌آهک می‌دهیم .
- پس از خشک شدن سالن ، پوشال جدید را وارد سالن نموده و پخش می‌کنیم .
- تمام وسایل مورد نیاز در سالن باید کاملاً ضدعفونی شده و داخل سالن در گوشه‌ای قرار داده شود .
- آخرین ضد عفونی و مهمترین مرحله ضد عفونی ، یعنی دود دادن :
1? تهیه ظروف فلزی یا سفالی به تعداد مورد نیاز
2? مواد مورد نیاز ، پرمنگنات پتاسیم + فرمالین ، که به نسبت نیم کیلو گرم پرمنگنات به یک لیتر فرمالین است .
3? حتماً باید فرمالین روی پرمنگنات ریخته شود .
4? به ازای هر 1000 قطعه حدود یک واحد مشخص شده تهیه می‌شود .
5? دمای مورد نیاز بالای 30 درجه سانتی گراد می‌باشد .
پرورش عملی جوجه اردکها :
قبل از ورود جوجه اردکها با ید نکات زیر رعایت شود :
1? ضدعفونی سالن بطور کامل بعد از شستشوی سالن صورت گرفته و بعد از پخش کردن پوشال باید گاز داده شود (نیم کیلو گرم پرمنگنات پتاسیم + یک لیتر فرمالین ) لازم به ذکر است این دو ماده واکنش فعال داشته و باید فرمالین روی پرمنگنات ریخته شود و به سرعت دربها را بسته و خارج بشویم .
2? در زمان گاز دادن باید سالن گرم باشد ، یعنی هیتر روشن و تمام پنجره‌ها بسته و تمام منافذ پوشانده شده باشد . و به مدت 12 ساعت در این حالت بماند و سپس پنجره‌ها را باز نموده و سالن را کاملاً تهویه می‌کنیم و پس از 12 ساعت بعد از شروع تهویه سالن آماده ورود جوجه اردکها می‌باشد .
3? دمای داخل سالن قبل از ورود جوجه اردکها باید حدود 32 ـ 30 درجه سانتی گراد تنظیم شود .
4? آبخوری‌های کله قندی و دانخوری‌ها در جای خود مستقر باشند .
مقدمات ورود جوجه اردک:
24 بعد از اتمام ضد عفونی سالن آمده ورود جوجه اردکها می‌باشد .
دانخوری‌ها و آبخوری‌ها را آماده کرده و در جای خود قرار می‌دهیم ، در ضمن آبخوری‌ها را تا یک‌سوم آب می‌ریزیم .
روش چیدن دانخوری و آبخوری :
آبخوری های کله قندی به فاصله نیم متر از هر دیوار چیده شده و بین دو آبخوری حدود یک تا یک‌و‌نیم متر فاصله باید باشد و بین هر آبخوری یک دانخوری قرار می‌گیرد .
با توجه به نیاز جوجه اردکها برای هفته اول آب وشکر به نسبت 1% و مولتی ویتامین به نسبت یک در هزار به صورت محلول تهیه و در اختیار جوجه اردکها قرار می‌گیرد . این عمل حداقل 3 روز و حداکثر 7 روز ادامه می‌یابد .
تغذیه جوجه اردکها در مراحل مختلف رشد :
با توجه به خصوصیات خاص این پرنده و نیازهای غذائی در مراحل مختلف رشد بسیار با اهمیت بوده و برای رسیدن به رشد بهتر باید نیازهای غذائی استاندارد تامین گردد .
توضیحاتی در ارتباط با تنظیم جیره غذائی به صورت تجربی در پرورش اردک
با توجه به مشکلات فروش اردک و مشکلات کشتارگاهی ، این صنعت را ضعیف نموده است و عدم فعالیت صنایع تبدیلی نیز بر این مشکل تاثیر قابل ملاحظه‌ای داشته است لذا کاهش هزینه تولید با توجه به مقاومت این پرنده و هماهنگی سیستم این پرنده با غذاهای کم هزینه می تواند پرورش این پرنده را اقتصادی کند .
× استفاده از ضایعات کشتارگاهی مانند سر و پای مرغ
× استفاده از منابع گیاهی ( سلولزی ) در غذای این پرنده
× استفاده از سبزی‌های تازه بجای مکمل های ویتامینی
روش استفاده از ضایعات کشتارگاهی
استفاده از ضایعات کشتارگاهی از هفته اول به صورت اوماج با سبوس است و روش کار به این صورت است که این ضایعات ابتدا از کشتارگاه تهیه شده و کاملاً پخته تا تمام بخشهای استخوانی کاملاً نرم شود سپس با سبوس برنج مخلوط نموده و به جوجه اردکها می‌دهند باید توجه داشت این عمل باید در هر مرحله به صورت تازه و به میزان مورد نیاز تهیه شود چون به سرعت قابلیت فساد پذیری دارند .
روش استفاده از منابع گیاهی
جوجه اردکها و غازها از ماه اول به بعد توانمندی جذب مواد غذائی از علوفه‌های خشبی را دارند که این منبع غذائی توسط باکتری‌های سیستم گوارشی این پرندگان قابل آزاد شدن می‌باشد فقط باید سیستم گوارشی این پرندگان به استفاده از منابع علوفه‌ای عادت کرده و باکتری‌های سیستم گوارشی به میزان کافی رشد کرده باشد .
لازم به ذکر است با توجه به استفاده از منابع گیاهی نیاز ویتامینی این پرنده نیز تامین خواهد شد در صورتیکه از منابع گیاهی استفاده نشود باید از مکمل‌های ویتامینی به صورت صنعتی استفاده نمود .
لازم به ذکر است که جیره های تنظیم شده با مواد غذائی قابل دسترس و هزینه کمتر می‌توان تنظیم نمود . لذا باید توجه داشت این تنها نمونه‌ای از جیره‌های بالانس شده می‌باشد . برای رسیدن به یک جیره غذائی که با ارزش غذائی مناسب و حداقل هزینه نیاز به کارشناس خبره در این زمینه است که به تنظیم جیره غذائی آگاهی کافی داشته باشد .
