نژادهای اردک

 

چنانچه امکانات کافی از قبیل محیط آزاده چرا و آبگیر برای شنا داشته باشد ، هزینه  پرورش آن بسیار ناچیز است و در گله های کوچک ، بخصوص خانگی ، اطلا محسوس نخواهد بود .
• اردک بسهولت با تغیرات محیط عادت می کند . مثلا علیرغم اینکه از حیوانات آب دوست است به آسانی می تواند در صورت فقدان آب و برکه و استخر و امثال آنها با استفاده از دیگر امکانات موجود در طبیعت مانندمراتع و چمن زارها این کمبود و فقدان را جبران کند و خیلی زود به زندگی در محیط محدود خو می گیرد .
• تغذیه بی درسر و ساده و هضم و جذب سریع در این پرنده کار پرورش دهندگان را آنقدر ساده کرده است که با مختصر توجه می توانند با حداقل هزینه به نتیجه مطلوب برسند . روند رشد و تولید گوشت اردک در مقایسه با سایر پرندگان ، بویژه با توجه به هزینه ناچیز نگهداری و تغذیه آن بسیار بالا است . اردک یکی از پرندگان تخمگذار  تراز اول است . صرف نظر از درشتی تخم ، برخی از نژادهای اردک سالانه حدود 300 تخم می گذارند .

تاریخچه

در خصوص منشاء تاریخی اردک اختلاف نظرهایی در نوشته های معتبر فارسی وجود دارد . چنانچه دکتر تقی بهرامی در کتاب دامپروری جلد سوم می نویسد : اردک نخستین بار در آسیا اهلی شده است . حال آنکه دکترستاری استاد دانشکده دامپزشکی تهران در کتاب پرورش طیور اهلی چنین نظر می دهد که قدیمی ترین ملتی که به پرورش  اردک پرداختند و به اصطلاح این حیوان  را اهلی کرده اند ، قبایلی بودند که قبل از کشف قاره آمریکا در آنجا زندگی می کردند . مولف نام برده اردک های نژاد هندی را منتسب به سرخپوستان می داند زیرا پس از کشف دنیای جدید به این سرزمین هند غربی می گفتند و همچنین معتقد است که نژاد اردک بربری (  Barbarie) نیز شاخه ای از آن تیره است . آنچه مسلم است از قرن 15 به بعد اردک اهلی (مانند بوقلمون ) از آمریکا به اروپا وارد شده و در کشورهایی مانند : انگلستان ، فرانسه ، ایتالیا و بعد سایر کشور های اروپایی پراکنده گردیده است ، و شاید نژاد کنونی اردک های اهلی بیشتر از اعقاب همین نژادها باشد .

 

دکتر پورمساله گو ، در صفحات 4 و 5 پایان نامه خود مطالبی تحت عنوان تاریخچه پرورش اردک آورده است که با مختصر حک و اصلاحی به شرح زیر ارائه می شود :

اولین گزارشی که در مورد اردک به جای مانده مربوط به حدود 180 سال قبل از میلاد مسیح است که پلین (plin) ضمن اشاره به وجود انواع مرغ و خروس های اهلی و وحشی ، از اردک و غاز نیز اسم می برد . بعدها وارون (varon) شاعر و دانشمند یونانی که 116 سال قبل از میلاد مسیح می زیسته ، در کتاب خود از علاقه یونانی ها و رومی ها و پرورش اردک یاد می کند . وجود اردک در آفریقا و مصر قدیم از نقوش هیروکلیف ثابت شده و نقشهای بسیاری نیز از اردک از آن زمان باقی مانده است . در زمان سلطنت تینیت ها و لمینت ها که تمدن مصریان قدیم به اوج خود رسیده بود مردم به پرورش حیواناتی نظیر گاو وحشی و غزال و کبوتر و غاز و اردک علاقه ی زیادی نشان می دادند . در میان نقشهایی که روی بناها و حجاری های باستانی کردستان وشوش به دست آمده تصاویر مرغ های خانگی و به خصوص غاز و مرغابی دیده می شود و این امر نشان دهنده ی آشنایی آرین ها و پرورش این نوع پرنده ها است .

 

در هندوستان و چین و فیلیپین نیز بر اساس مدارک تاریخی ، پرورش اردک از دوران قدیم متداول بوده است . بومیانی که قبل از کشف آمریکا در آنجا زندگی می کردند علاقه ی زیادی به پرورش اردک داشتند . همانطور که اشاره شد این اردک ها به نام اردک های هندی معروف شدند و نژاد بربری امروز از آن ها مشتق گشته است . پرورش اردک در ایران از دورن مادها و هخامنشییان به موجب مدارکی تاریخی و آثار باستانی به طور طبیعی مرسوم بوده است .

اصول طبقه بندی مرغابی

کلیات

شاخه مهره داران دارای پنج رده است ، که از نظر تکامل به ترتیب عبارتند از ماهیان ، دوزیستان ، خزندگان ، پرندگان و پستانداران .

رده پرندگان به علت دارا بودن پوشش عایق بدن، دمای معین و تنظیم شده ، بالا بودن میزان سوخت و ساز (متابولیسم ) ، گردش خون کامل ، قابلیت پرواز ، تکامل قوه شنوایی و بینایی و خصلت مادری و نگهداری از جوجه ها ، از همه رده های ما قبل خویش تکامل یافته ترند و با رده بعد از خویش یعنی رده پستانداران نیز به علت اختلاف فاحشی که در نحوه تولید مثل ،  تن پوش و قابلیت پرواز دارند ، قابل مقایسه نیستند .

تن پوش بدن پرندگان از پر است . اندام های پیشین آن ها به صورت بال تغییر شکل یافته و اندام های پسین برای راه رفتن و شنا کردن و نشستن روی شاخه به کار می رود . حداکثر 4 انگشت در پا دارند . فاقد دندان بوده و در جلو دهان نوک دارند . قلب آنها 4 حفره ای است . آبدانک (مثانه اداری ) ندارند و اندام مولد صوت در قاعده نای قرار گرفته است . در پرندگان شش‌ها کوچک بوده و دارای کیسه های هواییست . پرندگان  دمای بدنشان منظم است . از این رده تاکنون بیش از 8600 گونه شناسائی شده است .

رده پرندگان Aves دارای دو زیر رده می باشد . زیر رده دیرینه مرغان Archaeornithes و زیر رده نو مرغان Neornithes یا پرندگان حقیقی . زیر رده نو مرغان خود به چندین راسته تقسیم می گردد. که راسته غازیان یکی از آنهاست .

راسته غازیان یا غازسانان Anseriformes شامل غازها Geese قوها Swans و مرغابی‌ها Ducks می‌باشد . از خصوصیات مهم این راسته دارا بودن نوک پهن است که روی آن‌را پوسته ای شاخی با حفرات فراوان ، حسی پوشانیده است .

در کناره های نوک تعداد زیادی تیغه شاخی موجود است . از خصوصیات دیگر این راسته پرده بین انگشتی ، زبان گوشتی ، دم کوتاه و تخم ساده و بدون لکه می باشد . بدن جوجه های تازه از تخم در آمده این راسته را پرهای ریز کرک مانند پوشانیده است .

اردک های وحشی

این دسته از اردک ها تنوع بسیار زیادی دارند . بطور کلی اردک های وحشی در کنار بوته زارها و آب بندان ها به سر می‌برند . یکی از بهترین مکان های زیست این دسته از اردک ها کناره دریاچه ها و مرداب هاست . بسیاری از انواع زیبای دسته اردک های وحشی به علت افراط در شکار یا منقرض گشته اند و یا در حال نابودی هستند . غذای اردک ها ی وحشی بسیار متنوع می‌باشد . اردک ها را می توان از حیوانات گیاه خوار به حساب آورد .

بطور کلی غذای اصلی اردک های وحشی از گیاهان آبزی تشکیل یافته است . ولی تمایل زیادی نیز به موجودات ریز آبزی ، کرم ، حلزون و لارو و حشرات و ماهی های کوچک دارند . اشتهای اردک های وحشی در فصل بهار که هنگام جفت گیری آنان است بسیار زیاد شده و فوق العاده پرخور می‌شوند . در همین زمان زیباترین پوشش بدن را در اردک های نر می توان دید .

جفت گیری اردک ها ی وحشی در آب انجام می‌شود . اردک ماده همیشه با یک نر آمیزش نموده و همراه می گردد ( روش منوگامی ) Monogamie ماده ها لانه را از خاشاک خشک در گوشه ای دنج می‌سازند و با پرهای خویش کف آن‌را می پوشانند و سپس شروع به گذاردن تخم می‌کنند . سیکل تخمگذاری ماده اردک های وحشی بسیار کوتاه و تعداد آن ناچیز است و معمولاً از 15 تخم تجاوز نمی کند .

پس از آن ماده اردک خود به تنهایی بر روی تخم ها می نشیند . دوران جوجه در آوری ، (دوران جنینی) در اردکها 28 روز طول می‌کشد .

کرک انبوهی به هنگام تولد سطح بدن جوجه اردک ها را پوشانده است . آن ها قادرند بلافاصله به همراه مادرشان در آب شنا نمایند . اردک های نر هیچ گونه وظیفه ای در قبال جوجه ها احساس نمی کنند و تا دو ماهگی همیشه مادر از آن‌ها مواظبت می نماید .

جوجه اردک های وحشی تا این سن قادر به پرواز نیستند و حتی نمی توانند از خود دفاع نمایند و تمام اوقات را با مادر خویش به سر می برند . پس از دو ماهگی که مصادف است با نزدیک شدن فصل تابستان ، آن‌ها به همراه گله کوچکی از اردک ها به جنگل های دور دست پرواز می نمایند . دوره پرریزی اردک های وحشی در اواسط تابستان آغاز می گردد . این   اردک ها دارای انواع فراوانی هستند . اینک آن‌هایی که در فصل زمستان به ایران مهاجرت می کنند بررسی می نماییم اردک های مهاجر را می توان به دو گروه تقسیم نمود اول گروه تا دورنی Tadornini دوم گروه آنتینی Antaini یا پهنه چینان .

3-1 گروه اول : تا دورنی Tadornini

در این گروه دو نژاد بسیار مشهور دارند .

3-1-1 عروس مرغابی (تنجه) تادورنا – تادورنا Tadorna-Tadorna

در فصل بهار که هنگام جفت گیری اردک هاست ، اردک نر بسیار زیبا می گردد . یک نوار  قهوه ای خوش رنگ از ناحیه پشت سر تا دم ادامه دارد . سر آن‌ها سیاه و دارای جلای سبز رنگ است . یک نوار قهوه ای رنگ دیگر دور سینه حلقه زده و بقیه بدن سفید رنگ است . نوک دارای یک برجستگی انتهایی بوده و رنگ آن سرخ پر رنگ می باشد .

قسمت جلوی نوک بر جسته و به سوی بالا برگشته است . البته پس از آمیزش و جفت گیری یعنی اوایل تابستان جلای رنگ بدن اردک نر از بین رفته و کدر می‌شود طوری که سر به رنگ خاکستری درآمده و اردک های نر و ماده تقریباً شبیه به هم می‌گردند . گردن عروس مرغابی بلند و باریک است . این نژاد در نواحی مختلف ، در سواحل شنی آب های شور ، مرداب ها و در سواحل رودخانه ها زندگی می نماید . در هر بار تخم گذاری عروس مرغابی حداکثر 16 تخم می‌گذارد که رنگ آن‌ها سفید متمایل به نخودی است . این اردک خوب راه می رود و به راحتی شنا می نماید و از گیاهان آبزی ، کرم ها و نرمتنان تغذیه می کند . عروس مرغابی را در زمستان ها می توان در مرداب انزلی و سواحل دریاچه ارومیه دید . موطن اصلی آن‌ها اروپای غربی است ، ولی در شمال غربی چین و تبت نیز در حال حاضر، زندگی می نمایند .

 

3-1-2 رودی شلدوک (آنقوت ) Ruddy  shelduck

این پرنده جثه نسبتاً بزرگی دارد . دور گردن این اردک را یک نوار سیاه رنگ احاطه کرده است . پاها و نوک نیز به رنگ سیاه هستند . به جز نوار سیاه دور گردن بقیه قسمت های بدن این پرنده قهوه ای روشن است . بین جنس نر و ماده از نظر رنگ آمیزی پره اختلاف فاحشی دیده نمی شود . البته رنگ پر نرها پررنگ و براق تر از ماده‌ها‌ست . ماده‌ها در حدود 18 تخم می‌گذارند و از کرم ها و نرمتنان تغذیه می‌نماید . در سواحل جنوبی ایران و در بعضی از دریاچه های مرکزی ایران تخمگذاری می کنند .

3-2گروه دوم : پهنه چینان Anatini

از اختصاصات این گروه غوطه خوردن سطحی در آب است . آن‌ها طوری در آب فرو می‌روند که همواره دمشان بیرون قرار می گیرد و پاهایشان را مانند پارو به آب می زنند . از مهم ترین نژادهای این گروه می توان از آناس پلاتی رنکوس Anas  Plathyrhynchos یا اردک کله سبز Mallard نام برد . پرنده شناسان معتقدند که این اردک وحشی جد تمامی اردک های اهلی کنونی می باشد . از خصوصیات بارز این اردک وجود پرهای سبز روشن و درخشانیست که روی سر و گردن نرها را پوشانیده است . حد فاصل بین گردن و تنه را حلقه سفید رنگی از پر احاطه کرده است . سایر قسمت‌های بدن خاکستری رنگ اند ، که از خطوط سیاه و سفید و بسیار ریز پوشیده شده اند . سینه قهوه ای مایل به سرخ دارند . در فصل بهار پرنده نر رنگ و جلای درخشان و بسیار زیبایی دارد . در تابستان این درخشش را از دست می دهد . جثّه این نژاد از سایرین بزرگتر بوده و گردن و ساق پای آن‌ها بلند است .

 

3-2-1 اردک کله سبز Mallard

پرنده ماده قهوه ای و یا کرم رنگ است . جثه آن‌ها بزرگتر از سایر اردک های ماده است  و جز به هنگام خطر در آب فرو نمی رود . در فصل بهار به هنگام جفت گیری چند نر یک ماده را احاطه کرده و بینشان برسرماده جنگ در می‌گیرد . ماده ها می توانند در یک دوره تخم گذاری تا 15 تخم بگذارند . غریزه مادری درماده ها بسیار قوی است و بر خلاف نرها همواره با جوجه های خویش به آب می روند و به هنگام خطر بال ها را به شدت به هم می کوبند . پرنده نر وقتی تغییر رنگ می دهد و به شکل ماده در می آید دیگر قدرت پرواز ندارد . به طور کلی کله سبزها را نمی توان از اردک های غواص دانست . آن ها تنها به هنگام خطر سر در آب فرو می برند . غذای اصلی آن ها گیاهان آبزی ، لارو ، حلزون و بچه ماهی می باشد . محدوده زیست این اردک در نواحی شمالی شوروی ، سیبری کامچاتکا ، شمال ژاپن ، آفریقای شمالی و شمال ایران و حتی آمریکای شمالی می باشد .

در ایران بیشتر در نواحی بندر انزلی و کلاً سواحل دریای خزر دیده می شوند و در نواحی دیگر ایران از جمله دریاچه ارومیه ، دریاچه زر علوار و سواحل جنوبی نیز دیده شده اند .

 

3-2-2 آناس پنلوپ Anas Penelope اردک سوت کش یا (زرکا)

این پرنده دارای نوک کوچک و کوتاه است . پرنده ی نر دارای سر و گردن قهوه ای رنگ بوده که در بالای سر کرم رنگ می شود . ساق پا خاکستری متمایل به سیاه است . نوک کوچکش آبی رنگ و لبه اش سیاه رنگ است . خوراک اصلی این اردک بیش تر از گیاهان آبزی است . بال آن ها نوک تیز و دم آن ها کوتاه می باشد . سرشان گرد و کوچک است این اردک را به خاطر دارا بودن صدایی سوت وار ، اردک سوت کش می‌گویند. ماده ها در هر دوره تخم گذاری تا 12 تخم به رنگ زرد و روشن (کرم رنگ ) می گذارند . زندگی شان به طور دسته جمعی است و زمستان ها در مرداب انزلی دیده می شوند . محدوده ی زیست آن ها شمال شوروی ، سیبری ، سوئد ، نروژ و

3-2-3 آناس استرپرا Anas strepera یا (اردک بور) Gadwall

این پرنده بسیار ترسو، تیز پرواز و دارای محدودیت زیست بسیار وسیعی بوده و تقریباً در اکثر نواحی جهان دیده شده است . در همه کشورهای اروپایی و اکثر کشورهای آسیایی و شمال آمریکا و شمال ایران و افغانستان زندگی می نماید . رنگ جانور ماده کرم رنگ و قهوه ای روشن است و لکه های سفید و سیاه غیر براق دارد . روی نوک سیاه رنگ است که دور آن را نواری زرد رنگ احاطه کرده است . اردک نر دارای رنگی قهوه ای روشن همراه با خطوط باریک تیره رنگ بوده و روی سینه را پرهایی سفید رنگ با نیم دایره هایی قهوه ای در هم پوشانیده شده است .

اردک ماده در یک دوره تخم گذاری حداکثر تا 15 روز تخم زرد رنگ می گذارد . این پرنده روی خشکی خوب راه می رود و در کنار آب لانه می سازد . در آب شیرین به سر می برد و غذای اصلی او گیاهان آبزی است و در نواحی معتدل زندگی می نماید .

 

3-2-4 خوتکا Teal یا آناس‌کرکا Anas crecca

در فصل زمستان این اردک در شمال ایران بسیار زیاد است . اردک ماده قهوه ای رنگ است و روی بال دارای پرهای سفید رنگ و رگه های سبز رنگ است . نزدیک به 12 تخم در هر دوره تخم گذاری می نهد . دوره ی جنینی آن ها کوتاه و 23 روز است . روی زمین در کنار آب شیرین لانه می سازد. اردک  نر دارای پرپوشی بسیار زیباست . سر و گردن به رنگ خرمایی روشن بوده و دو نوار سبز رنگ بسیار درخشان از بالای چشم ها به سوی سر و پس گردن کشیده می شود . رنگ فلز بسیار شفاف سبزی سینه و پشت آن را فرا گرفته است . منطقه زیست این پرنده بسیار وسیع است و در شمال شوروی ، قفقاز ، دریای سیاه ، دریاچه آرال ، سواحل شمالی دریای خزر ، شمال غربی مغولستان ، ژاپن ، رومانی ، اسپانیا ، انگلستان ، ایسلند ، سوئد ، نروژ ، فنلاند این اردک زندگی می نماید .

3-2-5 آناس آنگوستری رسترس Anas ungustirostris یا اردک مرمری Marbied teal

این پرنده بسیار آرام وبی صدا بوده و به صورت جفتی زندگی می نماید . اردک مرمری در    نیزارها به لانه سازی پرداخته و در ارتفاع پایین پرواز می نماید . نر و ماده تقریباً هم شکلند . فقط ماده ها کوچکتر از نرها هستند . از مشخصات ظاهری این اردک ها کاکل سر آن هاست که به رنگ قهوه ای روشن بوده و نوک آن ها نیز بلند و باریک و سیاه می باشد. تعداد 12 تخم حاصل هر دوره تخم گذاری آن هاست و از گیاهان آبزی تغذیه می نمایند . شوروی ، افغانستان ، شمال ایران ، آفریقای جنوبی (بخش شمالی کشور) ، ایتالیا ، اسپانیا و فرانسه محل زیست آن ها می باشد .

 

3-2-6 آناس آکوآتا Anas acuata یا اردک دم تیز Pinatal

اردک ماده دارای پرهای قهوه ای با لکه های سفید است . که در قسمت پشتی رنگ قهوه ای تیره و رنگ پرهای سینه روشن‌تر است . نوک آن ها خاکستری رنگ و گردن‌شان باریک و دم آن‌ها نوک تیز است . سر و‌گردن اردک های نر قهوه ای روشن و پشت گردن سیاه رنگ می‌باشد و در ضمن یک جفت از پرهای اصلی دم بلند تر شده و سیاه رنگ است . پاها خاکستری رنگ بوده و سینه را پرهای کرم رنگ می پوشاند . ماده ها در دوره تخم گذاری حداکثر تا 12 تخم سبز رنگ (که گاهی به زردی می‌گراید) می‌گذارد ، بر خلاف اکثر اردک های وحشی اردک دم تیز در اسارت نیز تولید مثل می‌نماید و بدین ترتیب استعداد اهلی شدن دارد . پرواز آن‌ها بسیار سریع است .

در تمام کشورهای اروپای شمالی مانند سوئد ، نروژ ، فنلاند ، شمال شوروی و ایسلند تخم‌گذاری می‌نماید . در سواحل دریای خزر و آمریکای شمالی نیز دیده شده است .

 

3-2-7 اسپاتولاکلی پاتا Spatula clypeata (اردک ملاقه ای Shoveler)

مرغابی ماده دارای پرهای قهوه ای خال خال است و جنس نر بسیار خوش‌رنگ و زیباست . سر‌سبز رنگ و براق ، نوک سیاه و عنبیه زرد رنگ دارد . سینه سفید و پرهای اصلی بال آبی رنگ است . پاها به رنگ نارنجی می باشد . دو سوی دم را دو تا چهار پر سفید احاطه کرده است . زمستآن‌ها در بندر انزلی فراوان بوده ولی شکارشان مشکل است . ماده‌ها تا 15 تخم می‌گذارند . از جانوران آبزی و حلزون و کرم تغذیه می نمایند . موطن اصلی آن ها شوروی است .

 

3-2-8 آناس کرکودیلا Anas qurequrdula یا مرغابی سفید ابرو Garganey

این پرنده که دارای ابروی سفید رنگیست دارای پروازی تیز وتند است . رنگ کلی نرها سبز فلزی و براق است و تنها روی بال‌ها ، پرهای سفید رنگ دارند. پاها و نوک آن‌ها خاکستری رنگ بوده و ماده ها کم رنگ تر از نرها هستند . در یک دوره تخمگذاری حداکثر 26 تخم زرد‌رنگ گذاشته و در آب‌های کم عمق زندگی می نمایند . زمستان ها در مرداب انزلی و استان مازندران دیده شده اند . موطن اصلی آن‌ها اروپای شمالی اس-2-9 ایتیامارینا Aythya marina   یا اردک سر سیاه Scaup

مرغابی نر دارای سر سیاه رنگ است که همه گردن وجلوی سینه را نیز گرفته و پرهای پشت آن‌ها خاکستری رنگ است . مرغابی ماده در جلوی سر یک قسمت سفید رنگ دارد و بقیه سر و گردن ارغوانیست . حداکثر 12 تخم سبزرنگ می گذارد . نوک پهن و ملاقه ای آن‌ها به رنگ خاکستری می باشد . پرهای قسمت شکم و پهلوها سفید رنگ است .

این اردک ، غواص بسیار ماهریست . از گیاهان وجانوران ریز آبزی تغذیه می‌نماید . موطن اصلی آن‌ها شمال اروپاست و میدان مهاجرتشان ایران ، ژاپن ، کره و هند و شمال آمریکاست و در مجموع زندگی در کنار آب شور را به آب شیرین ترجیح می‌دهد .

 

3-2-10 ایتیانیروکا Aythya nyroca یا گیلار سرخ سر

سر و گردن و سینه این مرغابی به رنگ سرخ متمایل به قهوه ای می باشد . در ناحیه انتهایی نوک لکه سفید رنگی دارند . پرهای ناحیه شکم سفید رنگ است و حد فاصل بین پرهای زیر شکم وسینه چند ردیف پر مواج سرخ و سفید براق وجود دارد که زیبائی خاصی به پرنده داده است . قسمتی از بال‌ها سفید رنگ است و به دلیل آنکه دارای چشم های سفید رنگی هستند به آن‌ها مرغابی چشم سفید نیز می گویند . حداکثر تعداد تخمی که ماده ها در دوران تخمگذاری می‌نهند 16 عدد و به رنگ زرد است . پاها و نوک آن‌ها تیره رنگ می باشد . تنها در کنار آب شیرین زندگی می کند و کند پرواز است . محدوده زیست این پرنده بسیار وسیع بوده و در اکثر کشورهای اروپایی و جزایر و بنادر دریای مدیترانه ، شمال افریقا ، ایران ، شوروی و سیبری زندگی می‌نمایند .

 

3-2-11 ایتافرینا Aythya ferina  یا گیلار قهوه ای Pochard

پرهای بدن این پرنده قهوه ای متمایل به سرخ است . تنها پرهای سینه و قسمتی از پشت سیاه رنگ است . نوک آن‌ها سیاه می باشد . مقدار تخم آن ها 16 عدد و به رنگ سبز زیتونی می‌باشد . این اردک به سختی راه می رود . بیش تر اوقات در آب به سر می برد و موطن آن‌ها شمال اروپاست .

 

3-2-12 ایتیافولیگولا Aythya Fuligula یا گیلارد سرسیاه

این مرغابی کاکل آویزان دارد . سر آن‌ها دارای پرهای سیاه رنگ و پهلوها و شکم آن ها سفید رنگ می باشد . گیلارد سر سیاه تنها در آب شنا می کند و در کنار رودخانه ها و دریاچه های آب شیرین زندگی می نماید . مقدار تخم این مرغابی در هر دوره حداکثر 15 عدد و به رنگ پوسته زیتونی است . این اردک غواص بسیار ماهری است. محدوده زیست او شمال اروپا می‌باشد ، ولی در زمستان به نواحی گرمسیر مانند شمال آفریقا ، هندوستان ، ایران و قبرس مهاجرت می نماید .

 

 

3-2-13 کلانگولاهیمالیس Clangula Hyemalis یا اردک دم دراز Long-tailcd duck

این پرنده بسیار زیبا دارای دو بزرگ پر سوزنی شکل و بلند در قسمت دم است . در فصول سرد سال بیش تر قسمت های بدن از پر سفید پوشیده شده است و تنها کناره های گردن و پشت و قسمتی ازسینه را پرهای قهوه ای تیره رنگ پوشانده است . در فصول گرم سال پرهای سفید ریخته شده و پرهای قهوه ای رنگ جایگزین آن‌ها می شود . نوک این پرنده بسیار کوتاه و نازک و به رنگ نارنجی است . محل زیست این اردک در کنار دریاها بوده و از جانوران آبزی تغذیه می نماید. از دیگر صفات این مرغابی مهارت در غواصی ، کشیده راه رفتن روی زمین و گذاردن 12 تخم در هر دوره است . موطن آن ها شمال شوروی و شمال کانادا است و زمستان ها به مناطق گرم مهاجرت می کند .

 

3-2-14 میلا نیتانگرا یا مرغابی سیاهه Melanitta  Nigra یا اسکوتر سیاه

این مرغابی دارای نوک بزرگ و پهن و سیاه رنگی است که در انتهای آن دو برجستگی و برآمدگی بزرگ دیده می شود . نرها به رنگ سیاه یک‌دست می باشند و ماده ها دارای رنگ قهوه ای تیره هستند . در هر دوره تخم‌گذاری حدود 12 تخم می گذارند که رنگ پوسته آن ها زرد می باشد . دم آن ها کوتاه و نوک دار است . در کنار آب های شیرین که مشرف به جنگل باشد لانه می سازند و بیشتر از جانوران آبزی تغذیه می کنند . در شمال اروپا زندگی می‌نمایند . و به هنگام زمستان به اروپای جنوبی و شمال آفریقا و دریای خزر مهاجرت می کنند .

 

3-2-15 میلانیتا فوسکا Fusca (بال سفید)

ت فنلاند است است و در انتها برجستگی کوتاهی دارد . مرغابی های نر همه سیاه رنگ و ماده ها به رنگ ارغوانی می باشند . از اختصاصات مهم این پرنده این است که پرهای ثانویه بال آن‌ها به رنگ سفید موج‌دار می باشد . در دوره تخم گذاری  حداکثر10 تخم می‌گذارد . موطن آن‌ها چند جمهوری در شوروی از جمله گرجستان ، آذربایجان و ارمنستان و اوکراین می باشد . در شمال دریای بالتیک نیز زندگی می کنند . در زمستان به نواحی گرمسیر از جمله دریای سیاه و مدیترانه و دریای خزر مهاجرت می نمایند .

 

3-2-16 اردک جنگلی Wood Duck

این اردک بر خلاف دیگر نژادهای هم گونه اش بر روی شاخه های درختان زندگی می‌نماید . پنجه پاهایش بسیار قوی است و همین امر باعث گشته تا بتواند به راحتی بر روی شاخه زندگی نماید . موطن اصلی او جنگل های کانادا و آمریکای شمالی است . رنگ آمیزی پرهای این اردک بسیار خیره کننده و زیباست .

نرها دارای کاکل بسیار قشنگ و بلندی به رنگ سبز متمایل به آبی هستند . کاکل ماده ها کوتاه‌تر است و رنگ پرها خاکستری و رگه رگه است . گردن اردک های نر را پرهای زیبایی به رنگ سرخ پوشانده شده است . منقار و پاهایشان نیز قرمز رنگ است . دمشان سبزرنگ و تقریباً بلند می باشد و همین زیبایی خاص باعث گشته است که شکارچیان آن‌ها را صید نموده و به عنوان زینت درون قفس نگهداری می نمایند .

جنس نر اردک جنگلی در عین زیبایی چشمگیرش ، بسیار با عاطفه می باشد و بر خلاف نژادهای دیگر گونه اردک ها ، در پرورش جوجه ها به ماده کمک می نماید .

اردک های جنگلی بسیار باهوشند و هیچ وقت بر روی تخم دیگر اردک ها نمی‌نشینند . فقط در بین خودشان تولید مثل می نمایند ، حتی با نژادهای ماندارین که خیلی شباهت به آنان دارد آمیزش نمی‌نمایند و درون سوراخ درختان لانه می سازند . تعداد تخم‌گذاری‌شان اندک و از ‌5عدد تجاوز نمی نماید. رنگ تخم ها آبی روشن است .

 

3-2-17 اردک ماندارین Mandarin

این اردک ها بسیار شبیه اردک های نژاد جنگلی هستند ولی بر خلاف آن ها بر روی درختان زندگی نمی نمایند و در کناره مرداب ها و برکه ها و لابه لای بوته زارها لانه می سازند . موطن اصلیشان جزایر ژاپن و نواحی شمالی چین می باشد و نگهداریش بسیار مشکل است .
+ نوشته شده در  چهارشنبه 1390/09/09ساعت 13:34 بعد از ظهر  توسط   |  آرشیو نظرات
این وبلاگ متعلق به دانشجویان رشته ی پرورش طیور مرکز آموزش شهید زمانپور تهران ، زیر نظر دانشگاه جامع علمی - کاربردی است .
این مرکز در رشته های تکنولوژی علوم دامی مانند پرورش طیور ، پرورش اسب ، پرورش گاو و گاومیش ، رشته ی تکنولوژی شیر و فرآورده های لبنی و رشته ی امور تعاون دانشجو می پذیرد .
همه ی دانشجویان این مرکز می توانند از مطلب های این تارنگار استفاده کنند ؛ به خصوص از برگه های اخبار دانشگاه زمانپور ، آزاد اندیشی و انجمن علمی در قسمت پیوندها .
در نظرسنجی هم شرکت نمایید .

 چند نکته بهداشتی در پرورش اردک

نیاز به پیشگیری از گسترش بیماری اثر شگرفی بر سیستم پرورش اردک دارد. اردک­ها در یک واحد پرورشی کوچک می­توانند به صورت آزاد و یا حتی مخلوط با سایر حیوانات مزرعه زندگی کنند. امّا داشتن فضای محدود محل زندگی، آب و یا هوای تازه برای هر اردک سبب کاهش خطر انتقال بیماری بین گونه­ ها می­شود. همچنانکه اندازه گله افزایش و منطقه قابل استفاده هر اردک کاهش می­یابد باید توجه داشت تا از ورود و انتشار عوامل بیماری­زا جلوگیری شود.

 

بنابراین در کشورهای توسعه یافته برای پرورش اردک در سطح وسیع از توری­ هایی استفاده می­شود تا از ورود سایر پرندگان به محل جلوگیری به عمل آید. باید از مخلوط کردن سنین مختلف با هم پرهیز شود تا از خط مشی ورود و تخلیه همه با هم[1] تبعیت گردد.

ساختمان­ها پس از تخلیه پرندگان در پایان دوره پرورش باید به طور کامل تمیز و ضد عفونی شوند. کارکنان باید لباس و کفش­های خود را قبل از ورود عوض کنند تا از انتقال عوامل بیماری­زا توسط انسان از محلی به محل دیگر جلوگیری گردد. علاوه بر جلوگیری از گسترش بیماری­زا در بین اردک­ها، مراقبت برای محافظت انسان­ها از عوامل بیماری­های مشترک به ­ویژه گونه­ های سالمونلا و آنفلوانزای پرندگان لازم است.

روش اصلی ورود سالمونلا در سیستم­های پرورشی با کنترل شدید، از راه خوراک می­باشد. این امر منجر به کنترل شدید سالمونلا در خوراک بسیاری از کشورها شده است و صنعت خوراک باید شاخص­های مختلفی را با قوانین سخت رعایت نمایند.  اینها شامل ممنوعیت یا محدودیت منابع خوراکی با منشا حیوانی مثل پودر ماهی، استفاده از مواد با خاصیت ضدباکتریایی مثل اسید سوربیک و پلت کردن محصول نهایی با بخار می­ باشند.

کنترل شدید بهداشتی جوجه­ کشی نیز لازم است زیرا عفونت­های باکتریایی درون و یا روی تعداد اندکی از تخم­ ها به آسانی می­ توانند به همه جوجه اردک­های تفریخ شده سرایت کنند. چلامیدیا[2] قارچی است که می­تواند با عفونت تخمراه سبب ناباروری شود و از این رو باید با یک شرایط بهداشتی شدید مهار گردد.

مرغابی میزبان اصلی ویروس آنفلوانزای نوع A می­باشد. اردک­های جنوب چین میزبان دائمی تعدادی از سروتیپ­هایی هستند که در روده پرنده زندگی می­کنند ولی هیچ علامتی در اردک­های بالغ به وجود نمی­آورند. با این حال، این ویروس­ها می­توانند جهش پیدا کنند و به انواع خطرناکی تبدیل شوند و به سایر میزبان میزبان­ها از جمله خوک و انسان سرایت کنند. آنفلوانزای طیور در سایر گونه­های پرندگان نیز می­تواند تکثیر یابد و توسط پرندگان مهاجر در سراسر نقاط جهان منتقل گردد.

ویروس­های آنفلوانزای پرندگان به آسانی قابل انتقال به انسان نیستند امّا خوک­هایی که اغلب در تماس با فضولات پرندگان هستند می­توانند به عنوان میزبان­هایی عمل کنند که ویروس در دمای کمتر بدن آنها (37 درجه سانتیگراد در خوک­ها در برابر 41 درجه در پرندگان) تطابق یافته و سپس سبب عفونت انسان­هایی شوند که با آن خوک­ها تماس دارند.

اگرچه ویروس­های معمولی آنفلوانزای پرندگان از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی­شوند امّا همه­گیری آنفلوانزای انسانی به خاطر جهش یک ویروس طیوری و تبدیل به شکلی که قابلیت تکثیر سریع در انسان را داشت در گذشته رخ داده است. احتمال پیدایش یک سویه جدیدی که بسیار عفونی و خطرناک باشد موجب نگرانی مسئولین سلامت عمومی جامعه است. این قضیه بر نگرش مسئولین برای احداث واحدهای بزرگ پرورش طیور اثر می­گذارد.

 

نوشته دکتر علی گیلانی 1393

شیوه نامه اجرایی پرورش اردک بومی (70 قطعه)

مرکز اجرایی قرارگاه جهاد اقتصادی سال49

مقدمه:

پرورش اردک یکی از رشته های پرورش طیور می باشد که اگر چه امروزه در برخی از کشور ها توسعه و رشد چشم گیری داشته و به صورت صنعتی انجام می شود، اما در ایران با آنکه سابقه تاریخی از دوره ماد ها و هخامنشیان و شاید هم پیش از آن وجود داشته، اما امروزه بسیار ضعیف و کم کار شده است و بیشتر به صورت سنتی در برخی از روستا ها به ویژه در روستا های نواحی شمالی کشور به صورت محدود پرورش داده می شوند و به همین دلیل در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر مقاومت اقتصادی ) اقتصاد مقاومتی( و خود کفا شدن در امر تولیدات و امنیت غذایی ورود به این عرصه نیاز می باشد. پرورش اردک به مراتب از پرورش مرغ آسانتر بوده و در عین حال گوشت این پرنده نیز بسیار لذیذ بوده و نسبت به پرندگانی همچون مزغ و بوقلمون در برابر بیماری ها مقاوم تر می باشد.

نژاد های اردک در جهان بسیییار متنوو و زیاد هسییتند . بیشییتر نژاد های اهلی از نژاد های وحشیی منشییاد گرفته اند اما انسییانها با سیلکسییون و انتخاص صفتهای برتر همانند میزان رشد و تعداد تخم به اهلی کردن اردک پرداخته است .از انجا که هدم ما پرورش اردک بومی می باشید، که از نظر اقتصادی به صرفه بوده، از این رو به فقط به معرفی نژاد های اردک بومی خواهیم پرداخت که این نژادها عبارتند از:

1 )اردک گوشتی

2 )اردک تخمی

3 )اردک زینتی

از انجایی که صنعت پرورش اردک در ایران چندان پیشرفته نیست و بیشتر در روستاها و به ویژه در شمال ایران آن هم به جهت موقعیت خاص جغرافیایی آن توسط روستاییان به صورت محدود وسنتی پرورش داده می شود، از این رو نژاد های اردک زینتی در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است و این در حالی است که در برخی از کشورهای اروپایی و امریکا نژاد اردک گوشتی را با سلکسیون و انتخاص صفتهای برتر در 7 هفتگی به وزنی در حدود 3 کیلوگرم می رسانند.

برای خواندن ادامه ی طرح پی دی اف زیر را دانلود کنید

شیوه نامه اجرایی پرورش اردک بومی

کسب درآمد از طریق پرورش و فروش اردک

یکی از روش های کسب درآمد می تواند از طریق خرید جوجه اردک ، پرورش و فروش آن باشد. یا فقط فروش جوجه اردک . به همین منظور در این پست با انواع جوجه اردک آشنا خواهید شد و همین طور قیمت خرید آنها .

 کسانی که قصد دارند به  شغل پرورش اردک  بپردازند و در گذشته هیچ تجربه ایی نداشته اند حتما از تعداد کم شروع بکنند.

 عملکرد رشد اردک پکنی نسبت به مرغ های گوشتی تجاری به مراتب بهتر می باشد و علاوه بر رشد بیشتر اردکها , طعم گوشتشان و ایمنی آنها در برابر بسیاری از بیماری ها نیز بهتر می باشد. به گونه ایی که در کشورهایی همانند اندونزی , گله های اردک روز ها در مزارعی که برنج برداشت شده ویا سایر زمین هایی که مواد غذایی فراوان است , برده شده و در شب به لانه های خود باز گردانده می شود و از این راه درامد هنگفتی نیز دارند.
LivestockBreed-mayedar.ir
کسب درآمد از طریق پرورش و فروش اردک

انواع نژاد ها ی اردک
نژاد سفید پکنی ( white pekin ):
این نژاد از نظر تولید گوشت یکی از مناسب ترین نژاد ها می باشد به طوری که در 8 هفتگی به وزنی در حدود 3 کیلو گرم می رسد
نرها در سن بلوغ حدود 4 کیلوگرم و ماده ها حدود 3.5 کیلوگرم وزن دارند . تولید تخم در این نژاد در حدود 150 عدد در سال می باشد.
نژاد مسکوی( Moscovy or Barbari ) :
منشا این نژاد ازقاره امریکا وبه ویژه امریکای جنوبی همچون برزیل و پاراگوئه است .اگرچه گوشت لذیذی دارداما از نظرتولید تخم چندان جالب نیست. مدت زمان در آمدن جوجه از تخم در این نژاد 32 تا 35 روز است.وزن نر این نژاد در سن 16تا 20 هفتگی حدود 4.5 تا 5.5 کیلوگرم و ورن ماده ها حدود 3.25 کیلو گرم است .
نژاد ایلسبوری ( Aylesbury ) :
منشائ این نژاد از منطقه ایی به همین نام در کشور انگلستان می باشد .وزن نر بالغ این نژاد به حدود 4 کیلو گرم و ماده بالغ به حدود 3.5 کیلو گرم می رسد .به طور عموم در سن 8 هفتگی می توان آن را روانه بازار کرد . تولید تخم در این نژاد در حدود 100 عدد در سال می باشد. اما مادر خوبی برای جوجه کشی طبیعی نمی باشد.
پرورش اردک :
پرورش اردک را با هزینه کم و در حیاط یک خانه روستایی هم می توان انجام داد . به جزء یک منبع گرم کننده که بیشتر تا هفته دوم و یا سوم مورد نیاز است و تعدادی دانخوری و آبخوری که آن هم به شیوه های ابتکاری هم می توان ساخت , تجهیزات گران قیمتی همانند مرغداری های صنعتی نمی خواهد .
قیمت جوجه های یک روزه بستگی به نژاد ان دارد. معمولا جوجه اردک های پکنی یک روزه بین 900 تا 1200 تومان قیمت دارند.

حسین اسلامی درباره پرورش هم‌زمان ماهی و اردک در اراضی شالیزاری آمل در گفت‌وگو با خبرنگار سفیر هراز گفت: شالیکاران حوزه تحت پوشش مرکز جهادکشاورزی دهستان هرازپی جنوبی شهرستان آمل اقدام به پرورش هم‌زمان ماهی و اردک در اراضی شالیزاری خود کردند.

 

وی با اشاره به اینکه محمد خوبزاد، کشاورز پیشرو روستای دعوکلا دابو در چندسال پیاپی اقدام به پرورش هم‌زمان ماهی و اردک در زمین شالیزاری خود کرد، افزود: امسال نیز آقای شجاع کشاورز روستای اوجی آباد از حوزه مرکز جهاد کشاورزی رودبار آمل اقدام به رهاسازی بیش از 200 قطعه اردک و 1000 بچه ماهی در زمین شالیزاری خود کرد.

 

 

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان آمل در ادامه افزود: رها سازی هم‌زمان اردک و بچه ماهی در زمین شالیزاری آقای شجاع با حضور کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان آمل، رئیس و کارشناسان مرکز جهاد کشاورزی رودبار، کارشناسان معاونت موسسه تحقیقات برنج و جمعی از کشاورزان روستای اوجی آباد انجام شد.

 

این مسئول ادامه داد: هدف این کشاورز پرتلاش روستای اوجی‌آباد و مجری طرح رهاسازی هم‌زمان اردک و بچه ماهی در زمین شالیزاری تولید محصول سالم است و قصد ندارد از هیچ‌گونه کود و سم شیمیایی در زمین شالیزاری خود استفاده کند.

 

 

اسلامی درباره نحوه اجرای این طرح یادآور شد: کشاورز پرتلاش روستای اوجی‌آباد با ایجاد یک استخر به مساحت تقریبی 100 متر مربع کار رهاسازی و جمع‌آوری ماهی را مدیریت می‌کند و تا زمانی که حضور و حرکت اردک در زمین موجب خسارت به بوته‌های برنج نشود، دوره پرورش را در زمین شالیزاری خود ادامه می‌دهد.

 

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان آمل با بیان اینکه انجام این کار سبب مصرف کمتر کود شیمیایی در زمین شالیزاری می‌شود، ادامه داد: جوجه اردک با شکار پروانه ساقه‌خوار و سایر آفات مهم مزارع برنج، سهم بسزایی در کاهش مصرف سموم شیمیایی دارد و حرکت اردک در زمین شالیزاری، سبب خروج گازهای مضر از زمین شده و با ایجاد تحریک ریشه در گیاه برنج سبب ریشه‌زایی بیشتر و از سوی دیگر رشد بهتر و بیشتر این گیاه و افزایش محصول می‌شود.

 

 

وی به تجربه تولید برنج ارگانیک در دیگر کشورها اشاره کرد و افزود: با توجه به کشورهایی که از سال 1970 اقدام به تولید برنج ارگانیک کردند، تولید این محصول در گذر زمان به بیشتر از 6 تن شلتوک در هکتار می‌رسد.

 

اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: با ترویج این روش توسط کارشناسان مرکز جهاد کشاورزی، کارشناسان موسسه تحقیقات برنج آمل و طرح موضوع در کلاس‌های مدرسه در مزرعه و سایت الگویی ترویجی برنج که هم‌زمان در مزرعه آقای شجاع با شرکت جمعی از کشاورزان برگزار شد، کشاورزان تشویق به اجرای این طرح شدند.